Dijital Ürünler'de geçtiğimiz ay yatırım dünyası şekil değiştiriyor diyerek, Sam Altman'ın DAO'lar ile VC'lerin ilişkisini ele almaya başladığından
bahsetmiştim. Şimdiyse dikkatimi çeken ve güncel bazı DAO örneklerini paylaşmak istiyorum. Bu noktada DAO nedir diyecek olursanız; ‘
Merkezi Olmayan Otonom Organizasyon’ olarak Türkçeleştirilebilecek olan DAO'lar; akıllı sözleşmeler ile (‘
smart contract’) toplulukların yönetilmesini sağlıyor. DAO'larla ilgili net bir fikriniz yoksa aşağıdaki satırlara geçmeden önce küçük bir okuma yapmanızı öneririm, gerçekten blok zinciri ve akıllı sözleşmelerin kullanım alanlarından biri olarak son derece ‘kafa açıcı’ bir başlık…
3 örnek de ERC-20 standartını kullanıyor:
-
Superdao: Değer önerileri kolayca DAO başlatmak ve yönetmek olan bir ürün olan Superdao, lansmanında $160m değerleme üzerinden $10m topladı. Girişimlere DAO'lar üzerinde token ve NFT ile yatırım yapılabilmesi, DAO üyelerine hisse opsiyonu sunulması ve girişimlerde kritik kararların DAO topluluğuyla beraber alınabilmesini sağlayan Superdao henüz kapalı beta aşamasında.
-
Syndicate: A16Z'den $20m yatırım alan Syndicate, token veya NFT ile yapılan yatırımları yasal bir yatırıma da evirebiliyor. Bu noktada yatırımı demokratikleştirme iddiasında olan Syndicate adına ‘Web3 Investment Clubs’ dediği yapılarla platform içinde kendi komünitenizi kurmanıza olanak tanıyor. Şu an ücretsiz ve betada olan Syndicate'i; AngelList‘in oldukça aktif olarak kullanılan özelliği syndicate ile rekabette zor günler bekliyor. Zira bence token ve NFT ile yatırım yapılabilmesi gibi web3'ün getirdiği ana öğeler dışında değer önerisinin genişlemeye ihtiyacı var gibi duruyor. Ama Syndicate her halükarda ilgiyle takip etmeye değer bir proje. Syndicate'i bitirmeden son bir not; bundan önce Citigroup'ta kripto işlerinin başında olan projenin kurucusu Lee, global para yönetiminin 100 trilyon dolara dayandığını, DAO'ların 10 yıl içinde buradan %2 pay alacağını düşünüyor.
-
OrangeDAO: Yalnızca Y Combinator mezunu kurucu ortakların katılımcı olabildiği OrangeDAO, erken aşamadaki kripto ve web3 girişimlerine yatırım yapıyor. 1000 kurucu ortağın Discord kanalında aktif olduğu OrangeDAO, 'eşitlikçi’ bir düzende yatırım yapacak, bunun yanında girişimlere mentorluk ve çeşitli networking da fırsatları sunacak. Girişimcilerin de cüzdanları ile giriş yaptığı DAO platformunda üyeler ise NFT'ler ile girişimlere olan ilgilerini tescilliyor. OrangeDAO'nun en dikkat çekici tarafı bana sorarsanız şu: kocaman bir komünitenin DAO üzerinde network etkisini ölçeklemeyi ve bu etkiye az ya da çok yardımcı olan partilere maddi karşılıklarını ‘dağıtabilmeyi’ başarıp başaramayacağı.
Y Combinator'ın ‘gücünü kötüye kullanımını’ DAO'lar engelleyebilir miydi?
Geçtiğimiz sayıda hatırlarsanız Y Combinator'ın artık bir monopol haline geldiğini yazmıştım, bir kaç gün sonra Twitter'da
şu thread oldukça popüler oldu. YC çıkışlı Stripe'ın rakibi olan Bolt kurucusu Ryan Breslow, YC'nin nasıl kendi ekosistemi ve gücü ile rekabette dengeleri değiştirmeye çalıştığını anlattı. Biraz da malumun ilanı gibiydi açıklananlar ama birisinin cesaret edip de bu durumu dile getirmesi her halükarda ilgi çekici. Benzer bir durumun halka açık piyasalarda olduğunu ve böyle bir açıklama geldiğini hayal edin, ortalık yıkılırdı ve hukuki süreç hemen başlardı herhalde. :) ‘
Regülasyonların yeni dünyaya uyum sağlayamaması’ cümlesini en az 5 kere yazmışımdır, güzel örneklerden biri de bu oldu. Diğer yandan; belki bu tip ‘dominasyonlara’ DAO'lar çözüm olacak, ya da bu gibi dominasyonları da otonom hale getirecek, göreceğiz… :)
Resmi olarak DAO ile yönetilen şirket kurmak için: Doola
Bu kadar DAO demişken son olarak
Doola‘dan da bahsetmek istiyorum. ABD'de vergi cenneti eyaletlerden biri olan Wyoming, geçtiğimiz yıl içinde DAO yapısıyla şirket kurulumunun önünü açmıştı. Doola ise DAO LLC kurulumunu ve yönetimini kolaylaştıran bir çözüm olarak konumlanıyor (örneğin hemen yukarıdaki OrangeDAO da bir LLC). Türkiye merkezli girişim
Mükellef'in DAO odaklı versiyonu şeklinde özetlesem sanırım yeridir… Bu arada DAO'ları ürün portföyüne eklemeden önce geleneksel şirket kurulumuna odaklanan Doola,
DAO LCC özelliğini hafta içinde duyurmuş.