Dijital Ürünler #112

Dijital Ürünler'in 112. sayısından herkese merhaba! Her iki haftada bir olduğu gibi yine dijital ürünlere dair ilgimi çeken haber, gelişme ve ürünlerle karşınızdayım.

Önceki sayıda Ukrayna‘da yaşananların son bulmasını dilemiştim ancak Wikipedia'ya göre 10 milyonu aşkın insan evinden oldu, 16 bin kişi hayatını kaybetti ve 2 bine yakın bina artık kullanılamaz halde; ve ne yazık ki savaş da devam ediyor.

Bu sayının öne çıkan başlıkları; ’product-led growth‘ şirketlerinin 10 özelliği, MIT'de geliştirilen kuantum programlama dili Twist, akıllı kontratlar için altyapı şirketi Tenderly, Substack'in mobil uygulama ve RSS atağı, Consensys imzalı web3 raporu olarak sıralanabilir.

Son olarak bir de hatırlatmam var; Dijital Öyküler #2: Yanlış Takip, kaçıranlar ve 'yeniden okumak isteyenler’ için burada. :)

E-bülteni sosyal medya hesaplarınızda paylaşmayı, arkadaşlarınıza forward etmeyi unutmayın! Keyifli okumalar…

Ürettikleri içerikleri ilgiyle takip ettiğim VC'lerden olan Bessemer Venture Partners, son yayınladığı blog yazısında PLG'nin öne çıkan 10 özelliğini örnekleriyle beraber ele aldı. Son 7 yılda toplam piyasa değeri olarak 100 kattan fazla büyüyen PLG şirketlerinin ilk büyük örneği içinse Atlassian diyebiliriz.

Ürününü kullanıcılarına hiç bir sürtünme olmadan sunan ve bu kullanıcıların kendi başlarına müşteriye dönüşebilmesine olanak tanıyan şirket, uzunca bir süre satış ekibi bile kurmamış. Yazıda bahsedilen bir diğer halka açık pazar (public market) istatistiği ise bulut tabanlı şirketlerin 10x'in altında performans gösterdiği bir periodda PLG şirketlerinin 25x büyüme ortaya koyması. ‘PLG neydi ki?’ diyenlerinizi şuraya alabilirim.

Notlarıma geçmeden hemen önce; PLG'nin aslında ne bir şirket ne de bir ürün kategorisi olmadığını düşünecek olursak (tam olarak bir ‘büyüme yöntemi’ denilebilir), aşağıdaki başlıklar her türden ürün için düşünülebilecek birer ‘iyi uygulama örnekleri’ şeklinde de pekala ele alınabilir. Hatta üründen ürüne, pazardan pazara bazı özellikler tam tersi açıdan uygulandığında da başarı getirebilir. Örneğin -hala- Superhuman kullanıcılarını bir ‘onboarding call’ olmadan içeri bile almıyor. :)

Ekran görüntüleri, şirketlerin halka arz dokümanlarından alıntılar ve detaylı anlatım bu güzel yazıda mevcut, benim notlarım ise şöyle:

Bundan 15 sene önce cloud yazılım şirketleri için ne kadar şart ve büyüme faktörüyse, bugünün SaaS'ları için de PLG kavramı öyle olacak gibi duruyor. Biraz ‘ee zaten bunları biliyorduk’ durumu olsa da Bessemer'in bu yazısından şahsen en önemli öğrenimim PLG'nin önünde durmamak ve bir diğer ‘çatı marka/anahtar kelime’ olarak yol yakınken ısınmak. :)

Kuantum bilgisayar ve kuantum programlamanın ilerleyen yılların en önemli başlıklarından olacağını görmek için konu hakkında çok da bir bilgi birikimine gerek olmasa gerek, en azından ben tam da bu sınıfa giriyorum. :) Gerek teknoloji devlerinin gerekse akademinin bu alanda binlerce değerli mühendisle çalıştığını söylemeye gerek bile yok.

Hazır akademi demişken; geçtiğimiz haftalarda MIT, kuantum programlama alanında yeni bir programlama dili duyurdu: Twist.

Qubit değil, bit‘lerin dünyasına kod yazanların da syntax'ına aşina olabileceği Twist, temel olarak kuantum bilgisayarın işlemesi için verilen hangi verinin sistemin verimliliğini düşürdüğünü anlamaya yarıyor. Kuantum bilgisayarların sahip olduğu 'karmaşıklığın’ tam olarak anlaşılmadan da verimli bir şekilde veri analizi yapılmasına olanak tanıyan Twist, bir anlamda ‘debugger’ görevi görüyor.

Web3'te, web2'de olduğundan çok daha fazla önce çıkan Sırbistan, Tenderly ile (Celsius ve Polygon'un ardından) 3. web3 unicorn'unu çıkarmaya doğru gidiyor .

Yıldan yıla göre tam 5 kat büyüyen ve son olarak $40m yatırım alan Tenderly, akıllı kontratlar için gerçek zamanlı izleme, uyarı, debug ve simülasyon gibi özellikler sunan bir altyapı platformu… Uniswap ve OpenSea gibi oldukça ünlü müşterileri de bulunan Tenderly, 110. sayıda bahsettiğim Alchemy‘nin akıllı kontratlar üzerine odaklanmış hali olarak da tarif edilebilir.

Ethereum dışında Avalanche, Optimism ve Arbitrum gibi zincirlere desteği de bulunan Tenderly, günde 25 milyondan fazla işlemi analiz ediyor. Akıllı kontrat yazılım aşamasında simülasyon, optimizasyon ve görselleştirme sunan Tenderly, ana zincire çıkan kontratlara da alarm ve benzer faydalar sunuyor. Kapalı devre çalışan projeler için de şirketin özel bir paketi mevcut (’private Ethereum network‘).

Son olarak Tenderly'nin bu yatırım sonrası ülkesinde komünite büyütmek için faaliyetlerini arttıracağı da dikkat çeken bir detaydı.

Benim Dijital Ürünler'de kullandığım, Twitter'ın 2021'de satın aldığı Revue‘nin de yer aldığı e-bülten/’newsletter‘ pazarının lideri olan Substack, mobil uygulamasını yayınladı. Telefonda verimli vakit geçirmek istiyorum diyenlerin yeni favorisi olmaya aday bir içerik var diyebilirim kesinlikle.

Takip ettiğiniz tüm e-bültenleri tek bir uygulamada görmek dışında Twitter'daki kitlenizin okuduğu e-bültenleri size getiren, öne çıkan kategoriler altında popüler e-bültenleri listeleyen uygulamayı ben oldukça beğendim. Web versiyonununda RSS ekleme ve eklediğiniz yayınları da akışınızda gösterme özelliğine sahip olan Substack, öyle tahmin ediyorum ki kısa bir süre içinde mobile de RSS özelliğini getirecektir.

Medium'un 4-5 yıl önceki kalitesini, hatta daha fazlasını Substack'te bulmak artık mümkün. Durum böyleyken Medium'un içerik keşfi ve ilham veren kaynakları takip etme gibi konularda Substack'in gerisinde kaldığını söylemek mümkün. Eski bir RSS bağımlısı olarak (2013'den bir Webrazzi yazım) Reeder uygulamasını denesem de bu iş için ayrı bir uygulamaya bir türlü alışamadım.

RSS'e tam anlamıyla dönüşüm için Substack'in uygulamasını bir an evvel güncellemesini bekliyorum. :) Şaka bir yana feed yani içerik akışımın kontrol altında olmadığı, son girenin ilk sırada listelendiği (LIFO) algoritmaları hepimiz çok özledik diye düşünüyorum.

Son olarak Substack üzerinde takip ettiğim e-bültenlere ulaşmak için Substack profilime göz atabilirsiniz.

Son aylarda dikkatinizi çekmiştir, web3'le alakalı çok sayıda haber ve ürünü sizlere aktarmaya başladım, aynı bu sayıda olduğu gibi. İçine girdikçe insanı daha da çok çeken Web3 aslında kripto, defi (merkeziyetsiz finans), NFT, metaverse, dApps gibi tüm buzz-word‘lerin çatı markası, adeta bundle'lanmış hali desem yeridir. Ancak web1, web2 ve web3 çerçevesinden konuya bakmak, düşünce pratiği olarak oldukça güzel oluyor ve ben de çok alıştım.

Çok uzatmadan sözü web3'ü detaylıca ele alan, okuması kolay bir rapora getirmek istiyorum.

Consensys imzalı Web3 Report, 2021 yılının üçüncü çeyreğinde hazırlanmış olsa da ben daha güncel bir versiyonunu bulamadım. Yukarıdaki tüm konu başlıklarına değinen, finansal büyüklük ve kullanım istatistikleriyle alanın yüksek çözünürlü fotoğrafını çeken rapora konu ilginizi çekiyorsa göz atmanızı tavsiye ediyorum. Rapor kolay okunması dışında web3'e yabancı olanlar için de çok güzel bir başlangıç noktası da olabilir.

Bu arada Metamask ve Infura başta olmak üzere çok sayıda ürün geliştiren Consensys, geçtiğimiz hafta yeni yatırım turunda $450m aldı, $7b değerlemeye ulaştı.

E-bülteni buraya kadar okuduğunuz için teşekkürler, umuyorum keyifli bir 5 dakika geçirmiş ve buradaki konulara detaylı bakışlar atmaya başlamışsınızdır.

Dijital Ürünler'i ilgisini çekeceğini düşündüğünüz arkadaşlarınızla paylaşmayı unutmayın. Bana ulaşmak içinse bu e-postaya yanıt vermeniz yeterli.

5 Nisan Salı günü görüşünceye kadar, kendinize iyi bakın. Sevgiler..